چیستی «حسن خلق» و چگونگی تأثیر آن بر روابط اجتماعی

هدف این پژوهش، تحلیل «حسن خلق» در روایات اسلامی است. روش پژوهش کتابخانه‌ای و تحلیل محتواست. یافته‌های این پژوهش در بعد چیستی آن است که اولاً، حسن خلق مربوط به قلمرو روابط اجتماعی است، نه همه قلمروها؛ ثانیاً، برای مصادیق آن، دست کم در این پژوهش، هشت مصداق به دست آمد که عبارت‌اند از: الفت‌گیری و الفت‌پذیری، نرم خویی، خوش‌گویی، خوش‌رویی، شوخ‌طبعی، خرسندی در خوشایندها، ناخرسند نشدن در ناملایمات، و مهار خشم. در بعد چگونگی تأثیر، سه عنصر (وسعت، سهولت و زینت) بیان کننده آن هستند؛ به این شکل که حسن خلق یک خُلقِ مثبتِ توسعه یافته‌ای است که دامنه خیر آن از خودِ فرد فراتر رفته و به دیگران می‌رسد و موجب سهولت در ارتباط و زیبایی آن می‌شود. نتیجه این که چه در حوزه فردی یا تبلیغی یا تولید علم، می‌دانیم که چه معنا و تحلیلی باید از حسن خلق داشت و چگونه باید عمل کرد.